Nowotwór jądra
Grupa ryzyka: 14-35 lat
Nowotwory jądra przydarzają się przede wszystkim chłopcom i młodym mężczyznom. Wiele osób myśli, że zachorowanie na raka ich nie dotyczy, bo jeszcze są młodzi, ale jest to najbardziej powszechny typ nowotworu wśród mężczyzn przed czterdziestką.
Samobadanie
Nowotwory jądra są w 95% przypadków całkowicie wyleczalne, ale muszą być wcześnie wykryte. Regularne samobadanie jąder - raz w miesiącu po ciepłym prysznicu - pozwala na zauważenie pierwszych objawów. Jeśli poczujesz cokolwiek niepokojącego - natychmiast udaj się do lekarza.
Czynniki ryzyka
Nowotwór jądra nie ma zdeterminowanych czynników ryzyka - może się zdarzyć bez względu na styl życia.
Ryzyko wzrasta u mężczyzn, którzy mieli w rodzinie przypadki tego nowotworu lub w dzieciństwie cierpieli na wnętrostwo.
Samobadanie
Samobadanie wykonuj raz w miesiącu, po ciepłym prysznicu. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że niczego nie przeoczyłeś.
Weź swoje jądra w obie dłonie i dotykając delikatnie ich powierzchni, sprawdź je w lustrzanym odbiciu, tzn. dotykaj jednocześnie prawego i lewego w tych samych miejscach.
Sprawdź, czy nie pojawiło się coś asymetrycznego - Twoje jądra są zbudowane identycznie, więc jeśli coś się pojawiło na jednym jądrze, a na drugim tego nie ma, to znaczy, że nie jest to naturalne.
Co jest normalne?
Jądra są gładkie, a z tyłu biegną symetryczne struktury, niczym kable (to powrózki nasienne).
Jedno jądro zawsze wisi odrobinę niżej.
W budowie jąder może istnieć nieznaczna różnica wielkości. Jeśli jedno z nich zaczyna rosnąć - natychmiast udaj się do urologa.
Co nie jest okej?
Powiększone lub spuchnięte jądro.
Guzki, nawet wielkości główki od szpilki na powierzchni jądra pod skórą.
Jakakolwiek struktura na jednym z jąder która nie pojawia się na drugim.
Zmiana twardości jednego z jąder, które zaczyna sprawiać wrażenie ciężkiego lub twardego.
Płyn w mosznie.
Sprawdź krótki film na naszym Instagramie:
Nie zwlekaj z wizytą u lekarza, jeśli czujesz, że cokolwiek dzieje się z Twoimi jądrami.
Nowotwory jąder rozwijają się bardzo szybko - nawet w kilka tygodni. Każde odłożenie wizyty u lekarza lub zwlekanie z rozpoczęciem leczenia zmniejsza Twoje szanse na całkowite wyzdrowienie.
Leczenie nowotworu jądra
Wizyta u lekarza
Jeśli zauważyłeś jakieś niepokojące objawy związane ze swoimi jądrami, umów się do lekarza urologa lub poproś lekarza rodzinnego o skierowanie do tego specjalisty.
Urolog zrobi z Tobą krótki wywiad, a następnie wykona badanie palpacyjne (dotykając) jąder i zdecyduje czy występuje konieczność wykonania dodatkowych badań. Mogą one obejmować określenie poziomów specyficznych enzymów we krwi występujących przy nowotworze jądra. Zawsze w takich wypadkach konieczne będzie również USG jąder, więc umów wizytę w gabinecie lekarza, który ma możliwość wykonania takiego badania na miejscu.
Nie martw się, zwykle niepokojące objawy to nie rak - często dolegliwości bólowe czy zmiany w strukturze jąder to niegroźne wodniaki lub żylaki.
Leczenie operacyjne
Po wykryciu zmian w jądrze przeprowadza się dodatkowe badania USG oraz sprawdza się tzw. markery nowotworowe - jeśli diagnoza się potwierdzi, rozpoczyna się leczenie.
Pierwszym krokiem podejmowanym w leczeniu raka jądra i częścią procesu diagnozowania jest chirurgiczne usunięcie dotkniętego chorobą jądra. W niektórych przypadkach przeprowadza się operację oszczędzającą jądro, z usunięciem wyłącznie tkanki nowotworowej.
Rak ten ekstremalnie rzadko pojawia się równocześnie w obu jądrach, więc jądro, które pozostaje, jest w stanie produkować odpowiednią ilość hormonów i zapewnić pacjentowi sprawność i płodność.
Czasami całe leczenie sprowadza się do operacji. Dalsze decyzje dotyczące leczenia zależą od rodzaju raka i stadium choroby. Jeśli zmiany zostaną wykryte odpowiednio wcześnie, zanim nowotwór zdąży się rozprzestrzenić dalej. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne mogą być chemioterapia i radioterapia.
Radioterapia - odgrywa większą rolę w przypadku nasieniaków. Jeśli choroba jest ograniczona do jądra, to po jego usunięciu można zastosować napromienianie węzłów zaotrzewnowych, co zmniejsza ryzyko nawrotu i rozsiewu choroby. Napromienianie węzłów chłonnych leczniczo stosuje się także u pacjentów, u których występują wyłącznie przerzuty do zaotrzewnowych węzłów chłonnych i mają one stosunkowo niewielkie rozmiary. Radioterapia znajduje także zastosowanie w leczeniu pacjentów z przerzutami nowotworu zarodkowego do mózgu lub do kości.
Chemioterapia - przełom w leczeniu nowotworu zarodkowego jądra dokonał się przede wszystkim za sprawą chemioterapii z zastosowaniem soli platyny. Aktualnie programy leczenia pierwszego i drugiego rzutu zawierają zawsze sole platyny.
Chemioterapia nie jest przyjemna; większość osób porównuje ją do bycia na koszmarnym kacu, na którym nie da się nawet czytać czy oglądać filmów. Dlatego tak ważne jest badanie się wcześnie, aby uniknąć takiego leczenia i pozbyć się tkanki nowotworowej zanim da przerzuty do innych miejsc.
Szanse na całkowite wyleczenie i brak nawrotów choroby są niemal 100%!
Rokowania związane z nowotworem jądra są bardzo korzystne dla pacjentów, u których udało się go zdiagnozować wcześnie. Przeżywalność dla nowotworu zdiagnozowanego na podstawie przerzutów spada do jedynie 48% w ujęciu pięcioletnim.
Co to oznacza? Mówiąc w skrócie: jeśli badamy się regularnie i każdą zmianę konsultujemy z urologiem, mamy ogromne szanse na to, że jeśli nowotwór u nas wystąpi, to leczenie ograniczy się do operacji, bo rak nie zdąży dać przerzutów do innych organów.
Jednak wielu młodych mężczyzn ignoruje swoje zdrowie intymne i zgłasza się do lekarza dopiero z objawami przerzutów - a mogą to być silne bóle kości, krwawy kaszel, mocne bóle głowy - bo tam najczęściej rozprzestrzenia się rak jądra i wówczas bardzo trudno z nim wygrać.
Najważniejsze, co musisz wiedzieć!
Nowotwór jądra dotyka przede wszystkim młodych chłopaków. Większość młodych sądzi, że na raka choruje się tylko na starość.
Samobadanie jest kluczem do sukcesu. Na raka jądra może zachorować każdy, a znając swoje ciało łatwiej nam go wyłapać.
Leczenie jest proste, szybkie i całkowicie skuteczne jeśli rozpoczęte jest wcześnie. Rak jądra rozwija się szybko i każdy dzień zwłoki odbiera nam kolejne szanse.
Jak rozmawiać z nastolatkiem lub młodym dorosłym o jądrach?
Rozmowa na temat zdrowia jąder i samobadania może wywoływać zażenowanie u młodego człowieka - nastolatka czy młodego dorosłego.
Zapewnij prywatność: wybierz odpowiednie miejsce do rozmowy, gdzie będziecie mieć prywatność i spokój, aby uniknąć dyskomfortu związanego z rozmową w obecności innych osób. Warto porozmawiać o tym także z córkami (kobiety wykrywają zmiany u swoich partnerów skuteczniej niż sami mężczyźni), ale porozmawiaj z każdym ze swoich dzieci osobno.
Ułatw rozmowę: rozpocznij rozmowę od nieformalnego tematu. Możesz zacząć od pytań o ogólne samopoczucie, zainteresowania czy plany na przyszłość, a następnie płynnie przejść do tematu zdrowia. Taka rozmowa może być równie trudna dla Was obojga jak “ta rozmowa o pszczółkach”.
Korzystaj z odpowiednich słów: staraj się używać neutralnych i adekwatnych słów podczas opisywania zagadnień związanych z jądrami i zdrowiem męskich narządów płciowych. Unikaj języka medycznego, ale też nie mów infantylnie o “jajcach” czy “cojones”. Jeśli Ty wstydzisz się tematu, Twoje dziecko nie przyjmie go łatwiej.
Skup się na zdrowiu ogólnym: przedstaw samobadanie jąder jako rutynowy element dbania o zdrowie, podobnie jak inne aspekty profilaktyki, takie jak badanie wzroku czy kontrole dentystyczne.
Wprowadź temat naturalnie: Jeśli rozmawiacie o zdrowiu ogólnym, możesz wprowadzić temat samobadania jąder w bardziej naturalny sposób. Na przykład, możesz wspomnieć o kampaniach Mosznowładcach i materiałach, na naszej stronie, aby zachęcić do samodzielnego zainteresowania się tematem.
Wyjaśnij, dlaczego w ogóle poruszasz ten temat: na raka jądra chorują przede wszystkim ludzie młodzi. Jest to najczęstszy typ nowotworu wśród młodzieży i młodych dorosłych. Główna grupa ryzyka to mężczyźni między 15 a 35 rokiem życia.
Wyjaśnij korzyści: przedstaw mu korzyści wczesnego wykrywania i samobadania. Podkreśl, że wcześnie wykryty nowotwór jądra jest najczęściej w pełni wyleczalny, co może dać mu poczucie pewności siebie i kontroli nad własnym zdrowiem.
Uświadom, że zdrowie jest ważne w każdym wieku: wyjaśnij mu, że na raka nie chorują tylko dziadkowie, a profilaktyczne działania mogą zapobiec wielu problemom zdrowotnym. Warto wyrobić sobie zdrowy nawyk i poznać swoje ciało, bo wtedy łatwiej zorientować się, kiedy zaczyna się jakakolwiek choroba - nie tylko rak jądra.
Podkreśl, że jest to proste i ważne: Wytłumacz mu, że samobadanie jąder jest proste, szybkie i może być wykonane pod prysznicem. To nie żadne wielkie halo, o którym będzie wiedzieć cała rodzina. Prywatna sprawa i kilka chwil w ciepłej wodzie więcej.
Podkreśl znaczenie profilaktyki: wytłumacz mu, że dbanie o swoje zdrowie jest ważne i odpowiedzialne. Podkreśl, że jest to jeden z nielicznych nowotworów dotykających przede wszystkim młodych i żaden styl życia, diety czy aktywności przed nim nie chroni.
Zauważ, że dziewczyny także wykonują samobadanie: kobiety zachęcane są przez wiele kampanii do samobadania piersi, bez względu na wiek. Tak jak kobiety mogą zachorować na raka piersi, tak mężczyźni mogą zachorować na raka jądra.
Okaż zrozumienie: jeśli wykaże zażenowanie lub dyskomfort, nie naciskaj go na natychmiastowe reakcje. Pozwól mu czas na przemyślenie i wyrażenie swoich myśli.
Pamiętaj, że rozmowa na ten temat może wymagać czasu i wyrozumiałości. Wspieraj młodego człowieka i pamiętaj, że twoje podejście i otwartość mogą mieć kluczowe znaczenie w motywowaniu go do dbania o swoje zdrowie.
